NlLinuxIsGeenWindows

Linux is niet gelijk aan Windows

Translated by Shaffox, oorspronkelijke tekst van Dominic Humphries, http://linux.oneandoneis2.org/LNW.htm

In het volgende artikel verwijs ik naar GNU/Linux besturingssysteem en verschillende gratis & open-source software (FOSS) projecten onder de overkoepelende naam ‘Linux’. Het leest beter.

Als je naar deze pagina bent doorverwezen, dan ben je waarschijnlijk een relatief nieuwe Linux gebruiker die een paar problemen heeft om de overstap van Windows naar Linux te maken. Dit artikel is geschreven omdat dit veel problemen veroorzaakt Er zijn veel verschillende soorten van dit ene grote probleem, dus is de pagina opgesplitst in meerdere probleemgebieden.

Probleem #1: Linux is niet helemaal hetzelfde als Windows.

Je zou er van versteld staan hoeveel mensen hierover klagen. Ze komen naar Linux, hoofdzakelijk in de verwachting dat ze een gratis open-source versie van Windows vinden. Vrij vaak hebben overenthousiaste Linux gebruikers verteld dat ze dit te mogen verwachten. Nochtans is dit een paradoxale hoop.

De specifieke redenen waarom mensen Linux gebruiken zijn heel gevarieerd, maar het slaat allemaal op 1 ding: ze hopen dat Linux beter zal zijn dan Windows. Gangbare maatstaven voor het meten van succes zijn kosten, keuzes, prestaties, en veiligheid. Er zijn er veel meer, maar elke Windows gebruiker die Linux probeert, doet dat omdat hij hoopt iets beters te krijgen dan ze al hebben.

Hierin ligt het probleem.

Het is, logisch gezien, bijna onmogelijk beter te zijn dan iets anders, terwijl het helemaal identiek blijft. Een identieke kopie mag dan wel gelijk zijn, maar het kan het niet overtreffen. Dus wanneer je Linux hebt geprobeerd in de hoop dat het beter zou zijn, was je onvermijdelijk aan het hopen dat het anders zou zijn. Teveel mensen negeren dit, en zien elk verschil tussen de 2 gebruikerssystemen als een Linux mankement.

Neem een simpel voorbeeld zoals een driver upgrade. In Windows upgrade je een hardware driver door naar de fabrikant zijn website te gaan en de nieuwe driver te downloaden, terwijl je in Linux de kernel upgrade.

Dit betekent dat een enkele Linux download & upgrade je de nieuwste updates voor je drivers geeft, terwijl je in Windows naar meerdere sites zou moeten surfen en alle upgrades apart zou moeten downloaden. Het proces is heel verschillend in Linux, maar het is zeker niet slecht. Maar veel mensen klagen omdat het niet is wat ze gewend zijn.

Of, als een voorbeeld dat je wellicht beter kent, neem Firefox: een van de grootste succesverhalen van open-source software. Een webbrowser die de wereld op zijn kop zette. Is Firefox zo succesvolgeworden door een perfecte kopie te zijn van IE, de browser die toen het populairst was?

Nee, Firefox was succesvol, omdat het een betere browser was dan IE, en het was beter omdat het verschillend was. Het had tabbed browsing, live favorieten, ingebouwde zoekbar, ondersteuning voor afbeeldingen in PNG formaat, adblock plugins voor het blokkeren van reclame, en andere wondere zaken. De zoekfunctie kwam in een balk te voorschijn aan de onderkant, zocht naar suggesties terwijl je typte, en werd rood als er geen resultaten waren. IE had geen tabs, geen RSS ondersteuning, zoekbalk alleen via plugins van derden, en een zoek functie waar je eerst “ok” moest klikken voor je begon te zoeken, en nog eens “ok” om het venstertje te sluiten waarin stond dat er niets gevonden was. Een duidelijke en onbetwistbaar voorbeeld van een open-source programma dat een succes behaalde door beter te zijn, en beter te zijn door verschillend te zijn. Als FF een IE kloon was geweest, zou het allang verdwenen zijn. Als Linux een Windows-kloon zou zijn geweest, zou het eveneens verdwenen zijn.

Dus de oplossing voor probleem #1: onthoud, dat waar Linux hetzelfde is, als wat je gewend bent, het (nog) niet Nieuw & Verbeterd is. Welkom in de wereld waar zaken verschillend zijn, want alleen zo hebben ze een mogelijkheid om uit te blinken.

Probleem #2: Linux verschilt té veel van Windows

Het volgende probleem duikt op wanneer de mensen wel verwachten dat Linux anders is, maar ze vinden sommige verschillen te groot. Waarschijnlijk is het grootste probleem gewoonweg, dat er teveel keuze is voor Linux gebruikers. Terwijl een out-of-the-box Windows gebruiker een Classic of XP desktop heeft met Wordpad, Internet Explorer, en Outlook Express geïnstalleerd, heeft een out-of-the-box Linux gebruiker honderden distributies waar hij uitkan kiezen, dan nog Gnome of KDE of Fluxbox of zoiets, met vi of emacs of kate, Konqueror of Opera of Firefox of Mozilla, enzovoort. Een Windows gebruiker is niet gewend zoveel keuzes te maken, aleen maar om gewoon op te staan en te lopen. De geërgerde vraag “Moet er echt zoveel keuze zijn” komt dan ook veel voor in berichten. Moet Linux echt zoveel verschillend zijn van Windows? Het zijn tenslotte allebei besturingssystemen. Ze doen allebei hetzelfde: Je computer tot leven brengen en je iets geven om programma's uit te voeren. Ze zouden beslist wat meer op elkaar moeten lijken.

Bekijk het op deze manier: ga naar buiten en bekijk al de verschillende voertuigen die voorbijrijden. Deze voertuigen zijn allemaal ontworpen voor min of meer hetzelfde doel: Je van A naar B brengen via de weg. Natuurlijk zijn er heel verschillende modellen op de weg.

Maar, je kunt denken, de verschillen in de auto's zijn eigenlijk behoorlijk klein: ze hebben allemaal een stuur, voetpedalen, een versnellingspook, een handrem, ramen & deuren, een benzinetank... Als je met één auto kan rijden, kan je met alle auto's rijden!

Dat klopt heel aardig, maar heb je niet gezien dat sommige mensen niet met de auto aan het rijden waren? Maar met motorfietsen? Veranderen van de ene Windows versie naar de andere is zoals van auto veranderen. Van win95 naar win98: ik zou u het verschil niet kunnen zeggen. Van win98 naar Win XP was een grotere verandering, maar nog steeds was het verschil niet heel groot.

Maar veranderen van Windows naar Linux is zoals veranderen van een auto naar een motorfiets. Ze mogen beide besturingssystemen/voertuigen zijn, ze mogen dezelfde hardware/wegen gebruiken, ze mogen dan wel beiden een virtuele omgeving bezorgen om programma's uit te voeren/je van A naar B brengen, toch hebben ze fundamentele verschillen om het te benaderen.

Windows/auto's zijn niet veilig voor virussen/diefstallen, behalve als je een antivirus installeert/de deuren sluit. Linux/motorfietsen hebben geen virussen/deuren, dus ze zijn perfect veilig zonder dat je een antivirus moet installeren/de deuren moet sluiten.

Voor een ander voorbeeld draaien we de rollen even om:

Linux(auto's) is meteen al ontworpen voor meerdere gebruikers(passagiers). Windows(motorfietsen) is ontworpen voor 1 gebruiker(passagier). Elke Windowsgebruiker(motorfietsrijder) is het gewend om op alle momenten de hele controle te hebben over zijn computer(voertuig). Een Linuxgebruiker(autopassagier) is het gewend om alleen de controle te hebben over zijn computer(voertuig), als hij ingelogd heeft als root(in de bestuurdersstoel zit).

Twee verschillende benaderingen om dezelfde doelstelling te behalen. Ze verschillen op fundamentele manieren. Ze hebben verschillende sterktes en zwaktes: Een auto is de duidelijke winnaar om een gezin en een grote vracht van A naar B te vervoeren: er zijn meer stoelen en er is meer laadruimte. Een motorfiets is de overduidelijke winnaar als het erom gaat, één persoon van A naar B te brengen: minder last van verkeersopstoppingen en hij gebruikt minder benzine.

Veel blijft hetzelfde als je wisselt tussen auto's en motorfietsen: Je moet nog altijd benzine in de tank doen, je moet nog steeds op dezelfde wegen rijden, je moet nog steeds rekening houden met verkeerslichten en stopborden, je moet nog steeds je knipperlicht aanzetten voordat je afslaat, je moet nog steeds aan dezelfde snelheidslimieten houden.

Maar er zijn evengoed veel zaken die wel veranderen: mensen die met de auto rijden hoeven geen helmen dragen, mensen die met de motorfiets rijden hoeven geen gordel om te doen. Autobestuurders moeten het stuur draaien om de hoek om te gaan, motorfietsbestuurders moeten leunen. Autobestuurders accelereren door op een voetpedaal te duwen, motorfietsbestuurders accelereren door met hun hand te draaien.

Een motorfietsbestuurder die leunt, om met de auto een bocht te nemen, zal rap in de problemen komen. Windows gebruikers die hun gebruiken en gewoontes volgen zullen ook veel problemen tegenkomen. In feite hebben ervaren gebruikers meestal meer problemen met Linux, dan mensen met weinig of geen computerervaring - juist om deze reden. De meest intense argumenten van “Linux is nog niet klaar voor de desktop” komen van ervaren Windows gebruikers Zij redeneren dat, als zij de overstap niet kunnen maken, een minder ervaren gebruiker het zeker niet zal kunnen. Maar eigenlijk is precies het tegenovergestelde het geval.

Dus, om probleem #2 te vermijden: Ga er niet van uit dat, als je een ervaren Windowsgebruiker bent, dit betekent dat je een ervaren Linuxgebruiker bent: Als je voor het eerst start met Linux, ben je een nieuweling.

Probleem #3: Cultuurshock

Subprobleem #3a: Er ís een cultuur

Windows gebruikers zijn min of meer in een klant-bedrijf relatie: Ze betalen voor software, voor garantie, voor onderhoud, enz. Ze verwachten dat software een zekere bruikbaarheid heeft. Ze zijn hierdoor gewend, om rechten te hebben met hun software: ze hebben betaald voor technische hulp en ze hebben het volste recht om te eisen die te krijgen. Ze zijn ook gewend om om te gaan met een entiteit in plaats van met een persoon: Ze hebben een contract bij een bedrijf, niet bij een persoon.

Linux gebruikers behoren meer tot een gemeenschap, een community. Ze hoeven de software niet te kopen, ze hoeven niet te betalen voor technische hulp. Ze downloaden software gratis en ze gebruiken chat en forums om hulp te zoeken. Zij gaan om met mensen, niet met een beroepsorganisatie.

Een Windowsgebruiker zal zichzelf niet geliefd maken wanneer hij zijn gewoonlijke houding overbrengt naar Linux, om het zachtjes uit te drukken.

De grootste oorzaak van wrijvingen in de online interacties lijkt te zijn: een '3a-gebruiker, die nieuw is in Linux, vraagt hulp voor een probleem dat hij heeft. Wanneer hij de hulp niet krijgt, binnen een termijn die hij acceptabel vindt, begint hij te klagen en nog meer hulp te vragen. Want hij is dit gewend te doen bij technische hulp waar hij voor betaald heeft. Het probleem is, dat dit geen betaalde support is. Dit is een groep vrijwilligers, die bereid zijn mensen met een probleem te helpen, omdat ze een goed hart hebben. De nieuweling heeft geen recht iets van ze te eisen, net zoals iemand die geld inzamelt voor een goed doel geen grotere donaties kan eisen van inzenders.

Op ongeveer dezelfde manier, is een Windows gebruiker gewend commerciële software te gebruiken. Bedrijven geven de software niet vrij, totdat het betrouwbaar, functioneel, en gebruiksvriendelijk genoeg is. Dus is dit, wat een Windows gebruiker geneigd is, te verwachten van software: het begint bij versie 1.0. Linux software echter, wordt vaak al gepubliceerd zodra het geschreven is: het begint bij versie 0.1. Op deze manier kunnen de mensen die de functionaliteit echt nodig hebben het zo vlug mogelijk krijgen; geïnteresseerde ontwikkelaars kunnen erbij betrokken geraken en helpen om de code te verbeteren; en heel de community blijft op de hoogte van wat er aan het gebeuren is. Als een “3a”-gebruiker in problemen komt met Linux, zal hij klagen: De software heeft niet voldaan aan zijn standaard, en hij denkt dat hij het recht heeft die standaard te verwachten. Zijn stemming zal er niet beter op worden wanneer hij sarcastische opmerkingen terug krijgt als “ik zou mijn geld terugvragen als ik jou was”.

Dus, om het probleem 3a te vermijden: Onthoud, dat je de ontwikkelaar die de software heeft geschreven, of de mensen online die technische hulp aanbieden, niet hebt betaald. Ze zijn je niets verschuldigd.

Subprobleem 3b: Nieuw vs. Oud

Linux is ongeveer begonnen als een hobby van hackers. Het groeide aangezien het meer hobbyhackers aantrok. Het duurde een hele poos voordat iemand anders dan een "geek"(positief woord voor computernerd) zich aan Linux waagde, zelfs aan een populaire Linux-installatie die gemakkelijk werkt. Linux begon: “door geeks, voor geeks.” Ook nu nog is het merendeel van de gevestigde Linux gebruikers zelfbewuste geeks.

Dit is behoorlijk goed: Als je een probleem hebt met hardware of software, zijn er een groot aantal geeks beschikbaar om aan de oplossing te werken, en dit is zeker een pluspunt.

Maar Linux is behoorlijk gegroeid sinds het begonnen is. Er zijn distributies die bijna iedereen kan installeren, zelfs distributies die live op cd al je hardware detecteren voor je, zonder dat je iets hoeft te doen. Linux is aantrekkelijk geworden voor gebruikers die er gewoon geïnteresseerd in zijn omdat het virusvrij is en goedkoop om te upgraden. Het is niet ongewoon dat er een wrijving is tussen de 2 kampen. Het is nochtans belangrijk om te weten dat er geen kwaadwilligheid is tussen beiden: Het is een gebrek aan begrip dat het probleem veroorzaakt.

Eerst en vooral heb je de hardcore geeks die er nog steeds vanuit gaan dat iedereen die Linux gebruikt een mede-geek is. Dit betekent dat ze een grote kennis verwachten, en het vaak leidt tot insinuaties van arrogantie, elitarisme, en onbeschoftheid. In werkelijkheid is het dit soms. Maar vrij vaak, is dat het niet: Het is elitair om te zeggen "iedereen zou dit moeten weten". Het is niet elitair om te zeggen "iedereen weet dit toch?" - eerder het tegenovergestelde van elitair.

Ten tweede, je krijgt de nieuwe gebruikers die aan het proberen zijn te veranderen na een heel leven lang commerciële besturingssystemen te gebruiken. Deze gebruikers zijn software gewend, die je meteen kunt gebruiken, out-of-the-box.

Het probleem doet zich voor omdat groep 1 bestaat uit mensen die genieten van de mogelijkheid om hun besturingssysteem uit elkaar te halen en het opnieuw te bouwen zoals ze het zelf willen, terwijl de 2e groep onverschillig is over hoe het besturingssysteem werkt, zo lang als het maar werkt. Een parallelle situatie dat het probleem kan betonen is lego. Stelt u het volgende voor:

Nieuwe Legogebruiker: Ik wou een nieuwe speelgoedauto, en iedereen was tekeer aan het gaan over hoe goed lego auto's kunnen zijn. Dus ik kocht wat lego, maar wanneer ik thuiskwam had ik gewoon een hele stapel blokjes, radertjes, en wat materiaal in een doos. Waar is mijn auto?

Oude Legogebruiker: Je moet de auto bouwen met behulp van de blokjes. Dat is het hele punt van lego.

Nieuwe Legogebruiker: Wat?? Ik weet niet hoe ik een auto moet bouwen, ik ben geen mecanicien. Hoe zou ik moeten weten hoe je het allemaal samenbrengt.

Oude Legogebruiker: Er is een handleiding in de doos. Het verteld je exact hoe je de blokjes samen moet brengen om een speelgoedauto te krijgen. Je moet niet weten hoe, je moet gewoon de instructies volgen.

Nieuwe Legogebruiker: Oké, ik heb de instructies gevonden. Het gaat uren duren! Waarom kunnen ze het niet gewoon verkopen als een speelgoedauto, zodat je het niet zelf moet maken?

Oude Legogebruiker: Omdat niet iedereen een speelgoedauto wil maken met lego. Je kunt er alles mee maken wat je wilt, dat is het hele punt.

Nieuwe Legogebruiker: Ik zie nog altijd niet in waarom ze het niet gewoon kunnen verkopen als een auto, zodat de mensen die een auto willen, een auto hebben en de andere mensen kunnen het uit elkaar halen. Hoe dan ook, ik heb het uiteindelijk in elkaar gekregen, maar sommige delen komen af en toe los. Wat kan ik hier aan doen? Kan ik het lijmen?

Oude Legogebruiker: Het is lego. Het is ervoor ontworpen dat het los komt. Dat is het hele punt.

Nieuwe Legogebruiker: Maar ik wil niet dat het los komt. Ik wil gewoon een speelgoedauto!

Oude Legogebruiker: Waarom heb je dan in vredesnaam een doos lego gekocht?

Het is voor zowat iedereen duidelijk dat lego niet gericht is op mensen die gewoon een speelgoedauto willen. Je krijgt geen conversaties zoals hierboven in het echte leven. Het hele punt van lego is dat je plezier hebt het te maken en dat je alles kan maken wat je wil. Als je niet geïnteresseerd bent om iets te maken, dan is lego niet voor u. Dit is vrij duidelijk.

Wat de gebruikers die Linux al lang gebruiken betreft, is het juist hetzelfde voor Linux; het is een open-source, helemaal aanpasbare reeks software. Dat is het hele punt. Als je de onderdelen niet een beetje wilt hacken, waarom gebruik je het dan?

Maar er is de laatste tijd heel wat moeite gedaan om Linux meer geschikt te maken voor de niet-hackers, een situatie die geen miljoenen kilometers verwijderd zijn van voorgemonteerde lego uitrustingen te verkopen, om het aantrekkelijker te maken voor een groter publiek. Daarom krijg je conversaties die niet veel verschillen van degenen hierboven: Nieuwkomers klagen over het bestaan van wat de gevestigde gebruikers beschouwen als fundamentele feature, en benijden dat ze de gebruiksaanwijzing moeten lezen alvorens ze iets werkende krijgen. Maar klagen dat er te veel distributies zijn; of dat de software te veel configuratie opties heeft; of dat het niet perfect out-of-the-box werkt; is zoals klagen dat je te veel modellen kunt maken met lego, en dat het je niet aanstaat dat je het kan afbreken en in vele andere dingen kan bouwen.

Dus, om probleem #3b te vermijden: Onthoud gewoon dat wat Linux nu is niet overeenkomt met wat Linux vroeger was. Het grootste en meest noodzakelijke deel van de Linux community, de hackers en de ontwikkelaars, houden van Linux omdat ze het bij elkaar kunnen plaatsten zoals ze willen, ze houden er van, ondanks ze het helemaal in elkaar moeten zetten alvorens ze het kunnen gebruiken.

Probleem #4: ontworpen voor de ontwerpers

In de auto-industrie, zal je heel weinig vinden dat de persoon die de motor ontworpen heeft ook het auto-interieur heeft ontworpen: Het vraagt om totaal verschillende kwaliteiten. Niemand wilt een motor dat lijkt dat het snel kan gaan, en niemand wilt een interieur dat super werkt, maar is nauw en lelijk. Op dezelfde manier, in de software industrie, is de user interface (UI) meestal niet gemaakt door de mensen die de software hebben geschreven.

In de Linux wereld echter is dit niet zo veel het geval: Projecten beginnen meestal als een eenpersoons speelgoed. Hij doet alles zelf, en hierdoor heeft de interface geen nood aan een soort “gebruikersvriendelijkheid” features: De gebruiker weet alles wat er te weten valt over de software, hij heeft geen hulp nodig. Vi is een goed voorbeeld van software dat met opzet gecreëerd is voor een gebruiker dat al weet hoe het werkt: Het gebeurt wel eens dat nieuwe gebruikers hun computer herstarten omdat ze niet weten hoe ze anders uit vi kunnen geraken.

Nochtans is er een belangrijk verschil tussen een FOSS programmeur en de meeste commerciële softwareschrijvers: De software dat een FOSS programmeur maakt is software dat hij van plan is te gebruiken. Dus hoewel het eindresultaat niet zo gebruiksvriendelijk is voor een beginnende gebruiker, ze kunnen gerustgesteld zijn omdat ze weten dat de software is ontworpen door iemand die weet wat de ervaren gebruikers hun noden zijn: hij is zelf ook een ervaren gebruiker. Dit is heel verschillend van commerciële softwareschrijvers, die software maken die andere mensen gaan gebruiken: Deze zijn geen intelligente ervaren gebruikers.

Dus hoewel vi een interface heeft dat afschuwelijk onvriendelijk is tegenover nieuwe gebruikers, wordt het nog steeds gebruikt, het is zo'n geweldige interface is wanneer je weet hoe het werkt. Firefox is gecreëerd door mensen die regelmatig op het web surfen. The Gimp is gebouwd door mensen die het gebruiken om grafische bestanden te manipuleren. En ga zo maar voort.

Dus, om probleem #4 te vermijden: Zoek software dat speciaal gericht is om gemakkelijk in gebruik te worden genomen voor nieuwe gebruikers, of accepteer dat sommige software een steilere leercurve heeft dan dat je gewend bent. Klagen dat vi niet gebruiksvriendelijk genoeg is voor nieuwe gebruikers is om te lachen omdat je het punt mist.

Probleem #5: De mythe van 'gebruiksvriendelijkheid'

Dit is een grote. Het is een grote term in de computerwereld, 'gebruiksvriendelijkheid'. Het is zelfs de naam van een vrij goede webkomiek. Maar het is een slechte term.

Het basisconcept is goed: Dat software wordt ontworpen met de behoeftes van de gebruikers in gedachten. Maar het is altijd gericht als een alleenstaand concept, wat fout is.

Als jij je hele leven spendeert aan teksten verwerken, dan zou je ideale software snel en krachtig zijn, dat jou de mogelijkheid geeft een maximale hoeveel te doen met een minimale inspanning. Simpele toetsenbord hotkeys and muisloze operaties zullen van groot belang zijn. Maar als je maar heel af en toe tekstbestanden bewerkt, en je gewoon een brief wilt schrijven, is het laatste wat je wilt doen worstelen met hotkeys te leren. Goed georganiseerde menu’s en duidelijke iconen in de toolbars zullen uw ideaal zijn.

Het is duidelijk, software ontworpen voor de behoeftes van de eerste gebruiker zullen niet geschikt zijn voor de tweede, en omgekeerd. Dus hoe kan software 'gebruiksvriendelijk' genoemd worden, als we allemaal verschillende behoeftes nodig hebben?

Het simpele antwoord: Gebruiksvriendelijkheid is een slecht gekozen term, en een dat een complexe situatie simpel lijkt te maken.

Wat betekent 'gebruiksvriendelijkheid' werkelijk? Wel, in de context waarin het is gebruikt, 'gebruiksvriendelijke' software betekent: ”Software dat gebruikt kan worden tot op een redelijk niveau van bekwaamheid door een gebruiker met geen voorgaande ervaring in de software.” Dit heeft het ongelukkige effect om luie-maar-vertrouwde interfaces te maken die in de categorie 'gebruiksvriendelijkheid' vallen.

Subprobleem #5a: 'onbekend is onbemind'

Het is zo dat je in de meeste 'gebruiksvriendelijke' teksteditors en wordprocessors, je knippen en plakken gebruikt dmv Ctrl-X en Ctrl-V. Helemaal oninstinctief, maar iedereen is deze combinaties gewend, dus worden ze als een 'gebruiksvriendelijke' combinatie gezien.

Dus, wanneer iemand vi gebruikt en ondervindt dat het 'd' is om te knippen, en 'p' om te plakken, wordt het niet als gebruiksvriendelijk beschouwd: Het is niet wat iedereen gewend is.

Is het superieur? Wel, eigenlijk, ja.

Met de Ctrl-X benadering, hoe knip je een woord van het document waar je momenteel in bent?(Zonder de muis te gebruiken!)

Vanaf het begin van het woord, Ctrl-Shift-Right om het woord te selecteren.

Dan Ctrl-X om het te kopiëren.

De vi benadering? dw delete het woord

Wat als je vijf woorden wilt knippen met een Ctrl-x programma?

Vanaf het begin van de woorden,Ctrl-Shift-Right Ctrl-Shift-Right Ctrl-Shift-Right Ctrl-Shift-Right Ctrl-Shift-Right Ctrl-X

En met vi?

d5w

De vi benadering is veruit veelzijdiger en veel intuitiever: 'X' en 'V' zijn onduidelijk of onmemorabel voor de commando's 'Cut' en 'Paste', terwijl 'dw' om een woord te verwijderen (Delete a Word) en p om het te plakken (Put it back) is perfect. Maar 'X' en 'V' is wat iedereen kent, dus terwijl vi overduidelijk superieur is, het is ongekend. En dus wordt het beschouwd als onvriendelijk. Op geen enkele andere basis, puur op gekendheid maakt dat een Windows-gelijke interface 'gebruiksvriendelijker' lijkt. Zoals we geleerd hebben in probleem #1, Linux is noodzakelijk verschillend dan Windows. Het is onvermijdelijk, Linux lijkt altijd minder 'gebruiksvriendelijker' dan Windows.

Om #5a problemen te vermijden, is het enige wat je echt kan doen proberen er aan te denken dat 'gebruiksvriendelijkheid' niet betekent 'wat ben ik gewend': Probeer zaken te doen op uw normale manier, en als het niet werkt, probeer eens uit te werken wat een groentje zou doen.

Probleem #5b: inefficiënt is bekend

Dit is een droevig maar onontkoombaar feit. Paradoxaal, hoe harder je het maakt toegang te hebben tot een programma zijn functionaliteiten, hoe vriendelijker het lijkt te zijn.

Dit is omdat vriendelijkheid aan een interface is toegevoegd door simpele, zichtbare 'aanwijzingen' – hoe meer, hoe beter. Als een complete beginner in computers voor een WYSIWYG woord processor wordt gezet, en gevraagd is een stuk tekst vet te drukken, wat waarschijnlijk is:

Hij gokt dat 'Ctrl-B' de standaard functie is

Hij zal voor aanwijzingen zoeken, en proberen te klikken op het 'bewerken' menu. Onsuccesvol, zal hij proberen de rest van de menu’s af te gaan: Opmaak'. Het menu heeft een 'Font' optie, wat veelbelovend lijkt. En hey! Daar is onze 'vetgedrukt' optie. Succes!

De volgende keer dat je iets verwerkt, probeer alles via de menu’s te doen: Geen shortcut keys, en geen toolbar iconen. Helemaal menu’s. Je zult merken dat je heel traag gaat, aangezien elke taak plotseling heel wat toetsenbordaanslagen / muisklikken nodig heeft.

Software op deze manier 'gebruiksvriendelijk' maken is zoals zijwieltjes op een fiets zetten: Het laat je meteen van start gaan, zonder dat je ervaring of kunde nodig hebt. Het is perfect voor een beginner. Maar niemand denkt dat alle fietsen met zijwieltjes verkocht zouden moeten worden: Als je nu zo'n fiets zou krijgen, ik wed dat het eerste ding wat je zult doen is ze verwijderen voor hun onnodige lasten: Eens je weet hoe je op een fiets moet rijden, zijn zijwieltjes overbodig.

Op dezelfde manier is een groot deel van de Linux software ontworpen zonder de 'zijwieltjes'- het is ontworpen voor gebruikers die al wat basisvaardigheden hebben. Niemand blijft tenslotte een nieuweling: Onwetendheid is kortstondig, en kennis is voor eeuwig. Dus is de software ontworpen met het merendeel in gedachten.

Dit kan als een excuus lijken: MS Word heeft tenslotte al de vriendelijke menu’s, en het heeft toolbaar iconen en het heeft shortcut keys... Beste van de wereld zeker? Vriendelijk én efficiënt.

Hoewel, dit moet in perspectief gebracht worden: Eerst en vooral, de praktische zaken: Het hebben van menu’s en toolbars en shortcuts enz. betekent heel veel code, en Linux ontwikkelaars worden niet betaald voor hun tijd. Ten tweede, het houdt nog steeds geen rekening met serieus ervaren gebruikers: Heel weinig professionele mensen die tekstverwerkers gebruiken, gebruiken MS Word. Ooit al een programmeur ontmoet die MS Word gebruikt? Vergelijk dat met hoeveel er emacs & vi gebruiken.

Waarom is dit? Eerst en vooral, omdat sommige 'vriendelijke' houdingen de efficiënte houdingen buitensluiten: Bekijk het 'Knip & plak' voorbeeld hierboven. Ten tweede, omdat de meeste wordfunctionaliteiten begraven zijn in de menu’s die je moet gebruiken: alleen de meest gewone functies hebben zo'n kleine handige iconen in de toolbars vanboven. De functies die minder gebruikt worden zijn nog steeds essentieel voor ernstige gebruikers, en het duurt gewoon te lang om 'er naar toe te gaan'.

Nog iets om in je gedachten te houden is dat 'zijwieltjes' meestal beschikbaar zijn als 'optionele extra's' voor de Linux software: Ze mogen dan niet duidelijk zijn, meestal zijn ze wel beschikbaar.

Neem bevoorbeeld mplayer. Je gebruikt het om een videobestand af te spelen door mplayer bestandsnaam in de terminal te typen. Je spoelt voort & terug door de pijltjestoetsen en de PageUp&PageDown toetsen te gebruiken. Dit is niet heel ‘gebruiksvriendelijk’. Hoewel, als je in de plaats gmplayer bestandsnaam typt, krijg je de grafische look, met al zijn mooie, vriendelijke, gekende iconen.

Neem vb om een CD te rippen naar een MP3 (of Ogg): Als je de command-line gebruikt, moet je cdparanoia gebruiken om de bestanden van de cd te rippen. Dan heb je een encoder nodig. Het is een geklooi, zelfs als je exact weet hoe je de packages moet gebruiken (in mijn opinie). Dus download & installeer iets zoals Grip. Dit is een gemakkelijk-te-gebruiken programma met een grafische look dat cdparanoia en encoders in de achtergrond gebuikt, zodat het heel gemakkelijk wordt Cd’s te rippen, je hebt zelfs CDDB hulp dat de bestanden automatisch benoemd.

Het is juist hetzelfde om DVD's te rippen: Het aantal opties dat je moet doorlopen om te transcoderen is een beetje een nachtmerrie. Maar als je dvd::rip gebruikt om het voor je te transcoderen maakt het hele ding een gemakkelijk, GUI gebaseerd proces dat iedereen kan doen.

Dus, om probleem #5b te vermijden: Onthoud dat 'zijwieltjes' neigen naar extra's in Linux, eerder dan automatisch bij het hoofdproduct bijgevoegd. Soms kunnen 'zijwieltjes' eenmaal geen deel van het ontwerp zijn.

Probleem #6: Imitatie VS Gelijkenis

Een argument dat mensen vaak gebruiken, wanneer ze vinden dat Linux niet de Windows kloon is dat ze wilden, bestaat eruit dat Linux probeerde(of zou moeten proberen) te zijn vanaf dat het gecreëerd is. Ze vinden dat de mensen die dit niet herkennen en niet helpen om Linux meer als Windows te krijgen fout zijn. Ze gebruiken vele argumenten zoals deze:

Linux is van de command-line naar grafisch-gebaseerde interfaces gegaan, een duidelijke poging om Windows te kopiëren.

Mooie theorie, maar fout: Het originele 'X'-venstersysteem is vrijgegeven in 1984, aangezien de opvolger van het 'W'-venstersysteem, aangepast is om het compatibel te maken voor UNIX in 1983. Windows 1.0 is vrijgegeven in 1985. Windows maakte het pas groot vanaf versie 3, vrijgegeven in 1990 – wanneer de X vensters al jaren in de X11 stage was, die we vandaag nog steeds gebruiken. Linux zelf is pas gestart in 1991. Dus Linux maakte geen grafische gebruikersinterface (GUI) om Windows te kopiëren: Het maakte gewoon gebruik van een GUI dat al lang voor Windows bestond.

Windows 3 maakte plaats voor Windows 95 - het was een reusachtig niveau van veranderingen in UI dat Microsoft nog nooit geëvenaard had. Het had veel nieuwe & innoverende features: de Drag & drop functionaliteit; de taskbars, enz. Dit alles was natuurlijk gekopieerd van Linux.

Eigenlijk .. nee. Al het bovenstaande bestond al nog voor Microsoft het gebruikte. NeXTSTeP in het bijzonder was enorme geavanceerde (voor die tijd) GUI, en het was beduidend de voorloper van Win95- Versie 1 vrijgegeven in 1989, en de volledig afgewerkte versie in 1995.

Ok, ok, dus Microsoft heeft de individuele features niet uitgevonden, wat wij de Windows Look-and-Feel vinden. Maar het heeft nog steeds EEN look-and-feel, en Linux heeft het sindsdien geprobeerd te imiteren.

Om dit te ontkrachten, moeten we een over het concept van de evolutie discussiëren. Dit is wanneer twee totaal verschillende en onafhankelijke systemen evolueren in de tijd om uiteindelijk heel gelijk te worden. Het gebeurt heel de tijd in de biologie. Neem vb haaien en dolfijnen. Beide zijn (typische) visetende waterorganismen van ongeveer dezelfde grootte. Ze hebben beide dorsale vinnen, pectorale vinnen, staartvinnen, en op elkaar lijkende, gestroomlijnde vormen.

Echter zijn de haaien geëvolueerd van de vissen, terwijl dolfijnen geëvolueerd zijn van een zoogdier op het land van een of andere soort. De reden dat ze over het algemeen heel gelijkend zijn is dat ze beide geëvolueerd zijn om zo efficiënt mogelijk in het water te leven. In geen enkel geval hebben de voorlopers van de dolfijnen (de relatieve nieuwkomers) naar de haaien gekeken en gedacht 'Wow, kijk naar die vinnen. Die werken echt goed. Ik ga proberen er zelf wat te ontwikkelen!'

Gelijkend is het perfect normaal naar de vroegere Linux desktops te kijken en FVWM en TWM en heel wat andere simplistische GUI's tegen te komen. En kijk dan naar moderne Linux desktops, en kijk naar Gnome & KDE met hun taskbars en menu’s en eye-candy's. En ja, je hebt gelijk als je zegt dat ze veel meer zoals Windows zijn dan ze waren.

Maar dan: ook Windows is zo: Windows 3.0 had geen taskbar voor zover ik mij kan herinneren. En het Startmenu? Welke Start menu?

Linux had geen desktop zoals modern Windows er een heeft. Maar Microsoft had er ook geen. Nu hebben ze er beide een. Wat vertelt ons dit?

Het verteld ons dat ontwikkelaars in beide kampen gezocht hebben naar manieren om de GUI te verbeteren, en aangezien er altijd maar een beperkt aantal oplossingen zijn voor een probleem, gebruiken ze heel vaak dezelfde methodes. Gelijkheid blijkt of impliceert in geen elke manier imitatie. Dit onthouden zal je helpen probleem #6 te vermijden.

Probleem #7: Dat FOSS ding.

Oh, dit veroorzaakt problemen. Niet instinctief: Het feit dat de software gratis en open-source is, is een prachtige en heel belangrijk deel van het hele ding. Maar begrijpen hoe verschillend FOSS juist is van gewone software kan een te grote aanpassing zijn voor sommige mensen.

Ik heb al sommige instanties van dit vermeld: Mensen denken dat ze technische hulp enzo kunnen eisen. Maar het gaat veel verder dan dat.

Microsoft's missie standpunt is 'een computer op elke desktop' – onuitgesproken dat elke computer Windows zou moeten draaien. Microsoft en Apple verkopen allebei besturingssystemen, en ze gaan beiden tot het uiterste om er zeker van te zijn dat hun producten door het grootste aantal mensen wordt gebruikt: Ze doen aan businesses, en willen geld verdienen.

En dan is er FOSS. Wat, zelfs vandaag nog, bijna helemaal oncommercieel is.

Alvorens je naar je emailprogramma grijpt om te vertellen over Red Hat, Suse, Linspire enz: Ja, ik weet dat ze Linux ‘verkopen’. Ik weet dat ze allemaal willen dat Linux universeel geadopteerd wordt, en vooral hun eigen smaak. Maar verwar de leveranciers niet met de fabrikanten. De Linux kernel is niet gecreëerd door een bedrijf, en het wordt niet gehandhaafd door mensen die winst willen maken. De GNU opties zijn niet gecreëerd door een bedrijf, en het wordt niet gehandhaafd door mensen die winst willen maken. Het meest bekende X11 venstersysteem implentatie nu is xorg, en het '.Org' deel zou je alles moeten vertellen wat je moet weten. Desktop software: Wel, je zou een zaak kunnen maken over KDE dat commercieel moet worden, omdat het gebaseerd is op Qt. Maar Gnome, Fluxbox, Enlightenment, enz. zijn allemaal niet bedoeld om winst te maken. Er zijn mensen die Linux willen verkopen, maar ze zijn in de grote minderheid.

Het aantal ervaren gebruikers van gewone software vermeerderen leidt tot een direct financieel voordeel voor het bedrijft dat de software maakt. Dit is gewoon niet zo bij FOSS: Er is geen direct voordeel voor een FOSS ontwikkelaar als de gebruikers vermeerderen. Indirecte voordelen, ja: Persoonlijke trots, een grotere potentie om bugs te vinden, meer mogelijkheid om nieuwe ontwikkelaars aan te trekken, misschien een kans voor een goede jobaanbieding, enz.

Maar linus Torvalds verdient niets als Linux meer wordt gebruikt. Richard Stallman krijgt geen geld als GNU meer wordt gebruikt. Al die servers die OpenBSD en OpenSSh draaien geven geen geld aan het OpenBSD project. Zo komen we tot het grootste probleem van al als het aankomt op nieuwe gebruikers en Linux:

Ze ontdekken dat ze niet gewild zijn.

Nieuwe gebruikers komen naar Linux nadat ze heel hun leven hebben gespendeerd aan een besturingssysteem waar de ervaren gebruikers hun behoeften doorslaggevend zijn, en waar 'gebruiksvriendelijkheid' en 'klant focus' beschouwd worden als Holy Grails. En ze worden gewaar dat ze een besturingssysteem gebruiken dat nog steeds vertrouwd op een 'mens' bestand, de command-line, met de hand bewerkte configuratie bestanden, en google. Wanneer ze klagen, worden ze niet vertroeteld of betere dingen beloofd: Zij krijgen de deur tegen hun neus.

Dat is overdreven, natuurlijk. Maar het is hoe een heleboel potentiële Linux wordt overhaald door deze waargenomen dingen, wanneer ze probeerden, en faalden, te veranderen.

Op een rare manier heeft FOSS eigenlijk een heel zelfzuchtige ontwikkelmethode: Mensen werken alleen aan dat waar ze aan willen werken, wanneer ze eraan willen werken. De meeste mensen zien het nut niet waarom je Linux aantrekkelijker moet maken voor onervaren gebruikers: Het doet al wat zij willen, waarom zouden ze zich iets aantrekken als het niet werkt voor andere mensen?

FOSS heeft veel gelijkenissen met het Internet zelf: Je betaalt de schrijver van een webpage/de software niet om het te downloaden en het te lezen/installeren. Alomtegenwoordig breedband/gebruiksvriendelijke interfaces zijn van geen belang aan iemand die al breedband heeft/ weet hoe hij de software moet gebruiken. Bloggers/ ontwikkelaars hebben niet veel lezers/gebruikers nodig om het bloggen/programmeren te verantwoorden. Er zijn mensen die er veel geld mee verdienen, maar dat is niet volgens de ouderwetse 'Dit is van mij en je moet me betalen als je het wilt gebruiken' methode waardoor de bedrijven zo geliefd zijn; is het door diensten zoals technische hulp/e-commerce aan te bieden.

Linux is niet geïnteresseerden marktaandeel. Linux heeft geen klanten. Linux heeft geen aandeelhouders, of een verantwoordelijkheid tot op het uiterste. Linux is niet gemaakt om geld te verdienen. Linux heeft niet de intentie de meest populaire en wijdverspreide besturingssysteem in de wereld te zijn.

Het enige wat de Linux community wilt maken is een heel goed, fully-featured, gratis besturingssysteem. Als Linux hierdoor een enorm populair besturingssysteem wordt, dan is dat geweldig. Als Linux hierdoor de meest intuïtieve, gebruiksvriendelijkste interface ooit gemaakt wordt, dan is dat geweldig. Als Linux hierdoor de basis van een multi-billion euro industrie wordt, dan is dat geweldig.

Het is geweldig, maar dat is het punt niet. Het punt is om van Linux het beste besturingssysteem te maken dat de community kan maken. Niet voor andere mensen: Voor zichzelf. De oh-zo-gebruikelijke topics van 'Linux zal nooit de desktop-wereld overheersen behalve als het dit-en-dit-en-dit doet' zijn gewoon naast de kwestie: De Linux community probeert de desktop-wereld niet over te nemen. Het kan hun echt niet schelen of het goed genoeg is zodat jij ervoor kiest, zo lang als het maar goed genoeg is om op hun desktop te blijven. De uitroepende MS-haters, pro-Linux freaks, en geldverdienende FOSS aanbieders mogen dan luid zijn, ze zijn nog steeds in de minderheid.

Dat is wat de Linux community wilt: een besturingssysteem dat geïnstalleerd kan worden door iedereen dat het wil. Dus als je erover denkt om naar Linux te switchen, vraag eerst bij jezelf wat JIJ echt wilt.

Als je een besturingssysteem wilt dat je niet naar overal brengt, maar je de sleutels geeft, je in de bestuurdersstoel zet, en verwacht dat je weet wat je moet doen: Get Linux. Je zult wat tijd moeten spenderen om het te leren gebruiken, maar eens je het gedaan hebt, zul je een besturingssysteem hebben dat je kan laten dansen.

Als je echt gewoon Windows wilt zonder de malware en de beveiligingsproblemen: Lees wat goede veiligheidspraktijken; installeer een goede firewall, malware-detector, en een anti-virus; vervang IE met een beter beveiligde browser; en hou je up to date met beveiligingsupdates. Er zijn mensen die Windows sinds 3.1 tot XP zonder ooit geïnfecteerd te zijn door een virus of malware: jij kunt dat ook doen. Neem Linux niet: het zal falen in datgene wat je wilt dat het is.

Als je echt de veiligheid en de prestaties van een op Unix gebaseerd besturingssysteem, maar met een klantgerichte houding en een wereld-populaire interface: Koop een Apple Mac. Besturingssysteem X is geweldig. Maar neem geen Linux: Het zal niet doen wat je wilt dat het doet.

Het gaat niet alleen over 'Waarom zou ik Linux willen?'. Het gaat ook over 'Waarom zou Linux mij willen?'

Translated by Shaffox, oorspronkelijke tekst van Dominic Humphries, http://linux.oneandoneis2.org/LNW.htm

NlLinuxIsGeenWindows (last edited 2008-08-06 16:28:07 by localhost)