Słownik tłumaczeń GNOME (i nie tylko)

Niniejszy tekst pochodzi z zasobów cvs GNOME PL Team: http://gnomepl.org

Poniższy słownik nie jest prostym odwzorowaniem wyrażeń angielskich na polskie odpowiedniki - w każdym przypadku opisuje on kontekst, w którym danego odpowiednika należy używać. W słowniku powinny być umieszczane wyłącznie słowa/zwroty, które mogą być kontrowersyjne lub wieloznaczne. Jeśli zatem któryś z tłumaczy przetłumaczy np. "File" jako "Łopata", zaś do tej pory słowa "File" nie było w słowniku, ponieważ wszyscy uważali, że należy tłumaczyć je na "Plik", wówczas (po zaakceptowaniu "Łopaty" w użytym kontekście) wrzucimy oba tłumaczenia do słownika, opisując oba konteksty, albo (po odrzuceniu "Łopaty") umieścimy w słowniku jedyne słuszne tłumaczenie (ciekawe które ;), podkreślając przy nim, że nie należy słowa tłumaczyć na "Łopata").

Backslash

• "Odwrotny ukośnik" (nie "Backslash", "W-tył-ciach")
  • Opisując znak "\".

Conduit

• Jest to często spotykany termin, należałoby go raczej przetłumaczyć jako "moduł synchronizujący", "podprogram synchronizujący", ale na moje pytanie zadane na grupie pl.comp.sys.palm większość opowiedziała się za "przesyłaczem". I tak chyba niech już zostanie. :)

Copy

• "Skopiuj"
  • Jako element często pojawiający się w menu, głównie w menu "Edit". Tłumaczenie słowa jest oczywiste, należy jednak pamiętać o formie dokonanej czasownika (różnej od dość powszechnego "Kopiuj").

Delete

• "Usuń" (nie "Skasuj")
  • W odniesieniu do usuwania plików, katalogów, elementów z listy, itp.

Dialog

• "Okno dialogowe"
  • Dopuszczalny jest również "dialog", jednak należy go używać tylko wówczas, kiedy bezwzględnie potrzebny jest krótki napis. Bardzo często wystarczy również samo "okno" (kiedy jego charakter wynika z kontekstu).

Edit

• "Modyfikuj" (nie "Edytuj")
  • W każdej sytuacji, w której zmieniany obiekt nie jest tekstem - i to raczej długim tekstem, w odróżnieniu od napisu (patrz "String"). W szczególności "modyfikujemy" właściwości obiektów.
  "Zredaguj" (raczej nie "Edytuj")
  • Kiedy dotyczy tekstu (np. w edytorze tekstu) - a to i tak tylko do

    czasu znalezienia bardziej eleganckiego określenia

  "Redagowanie" (raczej nie "Edycja")
  • Zwykle, kiedy "Edit" używane jako rzeczownik (nawet w kontekście, w którym czasownik tłumaczony byłby jako "modyfikuj").

  Czasownik "edytować" jest wstrętny i nie jest używany nawet w żargonie (poza środowiskami patologicznymi ;)

E-mail, Email

• "E-mail", "Adres e-mail" (nie "Email")
  • Stosujemy konsekwentnie formę z łącznikiem, której NIE odmieniamy. Przy odmianie korzystamy zawsze z określenia "adres e-mail", np. "użyj podanego adresu e-mail".

Exit

• "Zakończ" (nie "Wyjście", "Wyjdź")
  • Kiedy dotyczy opcji zakończenia pracy programu. Wyjaśnienie - patrz "toolbar".

Find

• "Znajdź" (nie "Szukaj")

Font

• "Czcionka" (nie "Font")

Globbing

• "Dopasowywanie"
  • Przy opisie (przeprowadzanego zwykle przez powłokę) procesu tworzenia listy plików na podstawie wzoru (napisu), zawierającego znaki specjalne "*", "?", itp.

Glob pattern

• "Wzorzec dopasowania"
  • Patrz "Globbing".

Kill

• "Usuń" (nie "Zabij")
  • W odniesieniu do procesów, "aplikacji", itp. (czyli kiedy wysyłamy do procesu sygnał, celem usunięcia go z pamięci.
  "Zniszcz"
  • W odniesieniu do usuwania "na siłę" okna przez WM-a (czyli natychmiastowego zwolnienia odpowiednich zasobów na serwerze X, w odróżnieniu od zwykłego wysłania hinta przy zamykaniu okna).
  "Zabij"
  • Oczywiście w przypadkach dosłownych, np. zabijania potworów w grach.

Line

• "Wiersz" (nie "Linia")
  • Kiedy dotyczy wiersza tekstu w edytorze (i wiersza tekstu w ogólności).
  "Linia"
  • Oczywiście w przypadku prawdziwych linii geometrycznych.

Link

• "Dowiązanie" (nie "Link")
  • W odniesieniu do nazwy związanej z właściwym plikiem w systemach uniksowych. W szczególności mówimy o "dowiązaniu symbolicznym".
  "Odnośnik" (nie "Link")
  • Przy zapisie (zwykle w postaci URI) odniesienia do pewnego obiektu z wnętrza/treści innego, np. odnośnik do pliku lub innej strony na stronie WWW.

Load

• "Wczytaj" (nie "Załaduj")
  • Odnośnie do wczytywania dokumentów, danych i w ogólności - plików.

Login

• "Login"
  • Jako krótka (przynajmniej zwykle) nazwa użytkownika w systemie.

Normal

• "Zwykły" (nie "Normalny")

Plug-in, Plugin

• "Wtyczka" (nie "Plugin", "Moduł")

Popup menu, Pop-up menu

• "Menu podręczne" (nie "Menu wyskakujące", "Menu kontekstowe")

Print

• "Wydrukuj"
  • W odniesieniu do drukowania na drukarce.
  "Wypisz" (nie "Wyświetl")
  • Patrz "Show"

Proxy

• "Pośrednik" (nie "Proxy")
  • Opisując serwer pośredniczący dla różnych usług (FTP, HTTP, itp.).

Proxy server

• "Serwer pośredniczący"
  • Patrz też "Proxy".

Quit

• patrz "Exit"
  • To, że autorzy programów nie potrafią zdecydować się na jedną z tych form, nie znaczy, że polskie tłumaczenia muszą być bałaganiarskie.

Replace

• "Zastąp" (nie "Zamień")
  • W kontekście funkcji wyszukiwania z zamianą (np. w edytorach, itp.). Operacja "zamiany" oznacza umieszczenie obiektu A w miejscu

    (funkcji, itp.) obiektu B i vice versa. Z zupełnie inną sytuacją mamy do czynienia przy zastępowaniu fragmentów tekstu innymi.

Selection

• "Zaznaczenie"
  • Kiedy zaznaczamy fragment obrazu (grafiki), obszar w arkuszu kalkulacyjnym, fragment tekstu w edytorze.
  "Wybór"
  • Jako określenie zbioru uzyskanego w procesie wyboru (zwykle jednym z "selectorów"), np. lista plików (ew. jeden plik) wybrana "file selectorem".

  Niektórzy używają obu polskich słów zamiennie, należy jednak zauważyć, że "zaznaczanie" jest tylko jedną z możliwości dokonania wyboru (możemy dokonać wyboru, nie uciekając się do "zaznaczania", np. krzycząc po prostu "chcę ciastko, a nie bułeczkę" Również patrząc z drugiej strony - zaznaczanie nie musi być podyktowane chęcią _wybrania_ czegoś spośród innych obiektów (np. przy _zaznaczeniu_ prostokątnego obszaru obrazu w GIMP-ie). Pamiętajmy, że wybieramy pomiędzy czymś, a czymś (ew. jeszcze czymś Przy okazji należy wspomnieć o różnicy pomiędzy "wskaż" i "wybierz" - "wybierz" powinno być używane, kiedy mamy możliwość wyboru pewnej liczby (może jednego) elementów spośród dostępnej skończonej i względnie nielicznej grupy elementów (w każdym razie grupy łatwo _rozróżnialnych_ elementów) - stąd wybieramy czcionkę, ikonkę spośród przedstawionego zestawu, plik. Wskazujemy natomiast np. kolor w standardowym oknie dialogowym GTK+ (oczywiście liczba kolorów jest tam skończona, ale przy ilości 2^24 czy nawet 2^48 trudno raczej powiedzieć - "wybieram kolor #FFFFC8 a nie #FFFFC7, bo ten jest ładniejszy").

Shell

• "Powłoka" (nie "Shell")
  • Odnośnie do programu uruchamianego po zalogowaniu się do systemu i pośredniczącego pomiędzy nim, a użytkownikiem (w tekstach opisowych stosuje się również "interpreter poleceń").

Show

• "Wyświetlaj" (nie "Pokaż")
  • Kiedy dotyczy wyświetlania przez program różnych elementów GUI (zwykle opcjonalnych). Również ogólniej - kiedy określa, co różne programy przedstawiają na ekranie (np. aplet "wyświetla" aktualny czas, "wyświetla" obciążenie CPU). "Pokazuj" (nawet w tej niedokonanej formie) kojarzone jest z procesem krótkotrwałym - formę niedokonaną można raczej odebrać jak wielokrotne _powtarzanie_ tej krótkotrwałej czynności, niż ciągłe utrzymywanie pewnego stanu (jak w naszej sytuacji).
  "Wypisz" (nie "Wyświetl")
  • W odniesieniu do wypisywania tekstu na terminal i ogólniej - na stdout lub stderr.

Size

• "Rozmiar"
  • Kiedy określa w _pewnych jednostkach_, a więc precyzyjnie rozmiar czegoś (czcionki, okna, monitora).
  "Wielkość"
  • Kiedy opisuje wielkość czegoś, posługując się określeniami nieprecyzyjnymi (nie jednostkami), takimi, jak "duży", "mały".

Site, FTP Site

• "Witryna", ew. "Witryna WWW", jeśli z kontekstu nie wynika, o co chodzi
  • W odniesieniu do grupy stron WWW, tworzących spójną całość i umieszczonych pod wspólnym adresem. Mówimy np. o witrynie www.gnome.org. Uwaga: w odniesieniu do pojedynczej strony nadal używamy pojęcia "strona WWW".
  "Ośrodek FTP"
  • Miejsce grupujące dane, dostępne za pośrednictwem FTP. Uwaga: określenie "serwer FTP" mocno akcentuje techniczno-realizacyjną stronę mechanizmu udostępniania danych. Mówiąc o "ośrodku FTP" mamy raczej na myśli wirtualne miejsce w Sieci, kiedy to zupełnie nie interesuje nas fizyczne położenie oraz fizyczny sposób przechowywania danych.

Slash

• "Ukośnik" (nie "Slash", "Ciach")
  • Opisując znak "/".

Statusbar

• "Pasek stanu" (nie "Pasek statusu", "Linia statusu", "Wiersz stanu")
  • Niektórzy sugerują używanie "wiersza stanu", argumentując, że jest to

    zwykły wiersz tekstu. Nie jest to prawdą, niejednokrotnie pasek stanu zawiera informacje w postaci nietekstowej (np. pasek postępu).

String

• (nie "Ciąg", "Łańcuch") "Napis"
  • Głownie kiedy dotyczy krótkich napisów (np. wyraz, zwrot,zdanie), tworzących jednocześnie całość (jak np. napis na przycisku czy etykiecie) - to wyklucza np. zastosowanie w "Find string" - powinno się stosować "Znajdź tekst" (wyszukujemy w dużym tekście i byłoby bezsensem nazywanie jego fragment u napisem).
  "Tekst"
  • W wyjątkowych sytuacjach lub w przypadku dłuższych tekstów, również, gdy tekst potencjalnie może być długi. W szczególności w GIMP-ie używamy "tekst", opisując narzędzie ukryte pod ikonką "T".

Syntax highlighting

• "Wyróżnianie elementów składni" (nie "Podświetlanie składni")
  • W odniesieniu do procesu wyróżniania poszczególnych elementów składni pewnego języka (np. słów kluczowych, nawiasów, napisów) przy użyciu kolorów, pewnych atrybutów czcionki, itp. Jeśli istotna jest długość napisu, dopuszczalna jest forma "wyróżnianie składni".

Swap

• (nie "Swap") "Przestrzeń wymiany"
  • W odniesieniu do całości zasobów (plików i/lub partycji), wykorzystywanych przez jądro systemu w procesie wymiany stron ze stronami w pamięci.
  "Obszar wymiany"
  • W odniesieniu do pojedynczej partycji lub pliku wymiany. Termin pozwala na użycie jednego określenia w przypadkach, kiedy jest to potrzebne. Jeśli jawnie odnosimy się tylko do pliku wymiany albo partycji wymiany, należy używać sformułowań precyzyjnych: "partycja wymiany", "plik wymiany".

Theme

• "Motyw"
  • Jako ustawienia wzornictwa widgetów, tła, napisów. Również w odniesieniu do motywów dźwiękowych.

Toolbar

• "Pasek narzędziowy" (nie "Pasek narzędzi")

  • Nie używamy "paska narzędzi", ponieważ należało wybrać jedno określenie i zdecydowaliśmy się na "pasek narzędziowy" (nie mając jednak żadnych osobistych uprzedzeń do "... narzędzi"

Total

• "Całkowity" (nie "Totalny")
  • Używany jako przymiotnik.
  "Ogółem"
  • Używany jako rzeczownik.

Transformation

• "Transformata"
  • W zastosowaniach matematycznych np. Z-transformata, Transformata Fouriera
  "Przekształcenie" lub "Transformacja"
  • Pozostałe zastosowania

Transparency, Transparent

• "Przezroczystość", "Przezroczysty" (nie "Przeźroczystość", "Przeźroczysty")
  • W odniesieniu do elementów graficznych. Forma "Preźroczystość", jakkolwiek obecna w słownikach, jest uznawana za regionalizm i nie jest zalecana.

Trash

• "Śmietnik" (nie "Kosz")
  • W odniesieniu do obiektu czasowo przechowującego "usunięte" pliki. Przykładem jest śmietnik zaimplementowany przez Nautilusa.

Undelete

• "Odtwórz" (nie "Odkasuj", "Odzyskaj")